Is een warmtepomp écht duurzaam?

witte kat met zwarte staart ligt op verwarming die is verbonden met duurzame warmtepomp

Wil jij de komende jaren de cv-ketel van je huis vervangen? Vanaf 2026 ben je volgens het Nederlandse kabinet verplicht om over te stappen naar een duurzamer alternatief. Zoals de warmtepomp. Maar is een warmtepomp nu echt duurzamer dan gas? Om je antwoord te geven op deze vraag, ben ik in de materie gedoken op zoek naar een antwoord. En dat antwoord vind je in dit artikel.

Wat is een warmtepomp?

Een warmtepomp is een apparaat dat warmte verplaatst naar je huis of een ander gebouw. Deze warmte haalt de pomp uit de lucht, het grondwater of de bodem. Met de warmte kun jij jouw huis verwarmen, en beschik je eventueel over warm water. Dit zorgt ervoor dat je minder tot geen gas van de cv-ketel nodig hebt. En dat is beter voor het milieu.

Hoe werkt een warmtepomp?

Een warmtepomp werkt op basis van warmtetransport. Om je het beter uit te leggen, vind je hieronder 4 stappen.

  1. Verdamping
    De warmtepomp haalt warmte uit een bron. Denk aan de lucht, het grondwater of de bodem. Vervolgens neemt het koelmiddel in de pomp de warmte op en verdampt het koelmiddel.
  2. Compressie
    Het verdampte koelmiddel stroomt naar de zogenoemde compressor. De damp wordt samengedrukt, waardoor de temperatuur stijgt naar zo’n 35 graden Celsius of hoger.
  3. Condenseren
    De damp verplaatst zich naar de condensor. In deze condensor zitten buizen met koud water. Dit koude water wordt opgewarmd door de hete damp om vervolgens, als het warm is, door je huis te laten stromen. 
  4. Expansie
    Het warme water is gebruikt en koelt af. Dit koude water stroomt terug naar condensor en maakt damp vloeibaar. De vloeibare damp gaat naar een expansieklep waardoor het koelmiddel weer koud wordt om opnieuw te gebruiken.

Weetje: Je kunt een warmtepomp vergelijken met een omgekeerde koelkast. Een koelkast pompt warmte uit de koelkast naar buiten.

Een warmtepomp: de voordelen

Zoals je hierboven hebt gelezen, haalt een warmtepomp de warmte uit een bron. Hiervoor heeft de pomp wel stroom nodig. Wanneer je overstapt op een warmtepomp merk je dat de energierekening stijgt. Betaal je meer? In principe niet, want je hebt (bijna) geen kosten voor het verbruiken van gas. Het eerste voordeel is dus dat de kosten van het gebruik van een warmtepomp vrijwel gelijk blijven of zelfs dalen. Sterker nog, van 1 kWh stroom maakt een warmtepomp 3 tot 5 kWh warmte.

Een ander voordeel van een warmtepomp is dat je (bijna) geen gas gebruikt en dus jouw CO2-uitstoot verkleint. Volgens Milieu Centraal daalt jouw uitstoot met 30 tot 65% vergeleken met een HR-ketel op gas. Dat is mooi meegenomen.

Meer voordelen van warmtepompen

Naast de bovenstaande 2 belangrijkste voordelen heeft een warmtepomp meer voordelen. Zoals:

  • Constante verwarming
    Een warmtepomp geeft constante warmte af, waardoor je huis altijd dezelfde temperatuur heeft. Ook ‘s nachts.
  • Koelen is mogelijk
    Een warmtepomp heeft de optie om te koelen. Dat is ideaal voor warme dagen.
  • Veilig
    Een warmtepomp gebruikt geen gas, waardoor je woning veiliger wordt.
  • Waardevermeerdering
    Als je een warmtepomp installeert, zorg je ervoor dat jouw huis een beter energielabel heeft en dus in waarde stijgt.
  • Subsidie op warmtepomp
    Voor de installatie van een warmtepomp kun je subsidie aanvragen. Vraag bij de overheid naar de mogelijkheden.
  • Lange levensduur
    Een warmtepomp gaat erg lang mee. Tot wel 20 jaar.

Een warmtepomp: de nadelen

Een warmtepomp heeft echter ook nadelen. Zo is nog niet alle opgewekte energie groen, zoals zonne-energie, waardoor je alsnog grijze energie verbruikt. Toch is een warmtepomp beter voor het klimaat dan een cv-ketel.

Een ander nadeel is dat een warmtepomp een apparaat blijft waar onderdelen gemaakt voor moeten worden. En de productie van onderdelen heeft impact op het milieu. In dat opzicht is een warmtepomp niet duurzaam. Ik neem als voorbeeld het koelmiddel dat in de pomp zit. Volgens Milieu Centraal is dat koelmiddel vaak gemaakt van een sterk broeikasgas, zoals fluorkoolwaterstoffen (hfk’s). Dit koelmiddel is helemaal niet goed voor het milieu. Gelukkig zijn er betere koelmiddelen verkrijgbaar. Als je dus een warmtepomp gaat kiezen, is het belangrijk dat je kijkt naar het soort koelmiddel.

Meer nadelen van warmtepompen

Naast de bovenstaande nadelen, heeft een warmtepomp meer nadelen. Bijvoorbeeld:

  • Geluid
    Een warmtepomp kan een buitenunit hebben. Deze unit maakt geluid, waardoor mensen hiervan overlast ervaren.
  • Warmtepomp kosten
    Een warmtepomp kost nu veel geld. Het is dan ook een flinke investering die zich pas op lange termijn terugbetaalt.
  • Opwarmen duurt lang
    Het opwarmen van je woning met een warmtepomp duurt lang. Ik heb zelf in een huis met een warmtepomp gewoond en het duurde maar liefst 1 dag voordat het warm was in huis. Niet ideaal als je het op dat moment koud hebt.
  • Niet geschikt voor alle woningen
    Niet alle woningen zijn geschikt voor een warmtepomp. Je woning moet namelijk goed geïsoleerd zijn, wil je rendement halen uit de pomp. Bovendien kun je een warmtepomp niet zomaar aansluiten op de centrale verwarming. Je moet dus aanpassingen maken.

Is een warmtepomp duurzaam?

Jij wilt natuurlijk weten of een warmtepomp duurzaam is. Met de bovenstaande informatie kun je zeggen dat een pomp inderdaad duurzaam is. Je verbruikt (bijna) geen gas meer, waardoor je jouw ecologische voetafdruk verkleint. 

Hoeveel duurzamer een warmtepomp is, is echter afhankelijk van:

  • hoe je de warmtepomp gebruikt;
  • hoe goed je woning is geïsoleerd;
  • welk koelmiddel er in de warmtepomp zit;
  • of je kiest voor een hybride warmtepomp (met gas) of een elektrische warmtepomp;
  • wat voor soort stroom je gebruikt: groen of grijs.

Maak een warmtepomp duurzamer met zelf opgewekte stroom

Een warmtepomp is nog niet volledig duurzaam als je grijze energie gebruikt. Grijze energie is opgewekt met fossiele brandstoffen, zoals steenkool en aardgas. Wil jij jouw CO2-uitstoot met een warmtepomp helemaal verlagen? Dan is het slim om de pomp aan te sluiten op zonnepanelen. Met zonnepanelen wek je zelf duurzame zonne-energie op die je direct kunt gebruiken voor de warmtepomp. Dit werkt overigens alleen als de zon schijnt.

Is een warmtepomp zonder zonnepanelen rendabel?

Ja, ook zonder zonnepanelen is een warmtepomp rendabel. Zonnepanelen werken het best als de zon schijnt. Meestal in de zomer dus. Een warmtepomp ga je waarschijnlijk het meest in de winter en op andere koude dagen gebruiken. Je kunt dus zeggen dat het niet helemaal efficiënt werkt en je alsnog op momenten afhankelijk bent van grijze stroom. Toch is een warmtepomp rendabel, omdat het zich op lange termijn terugbetaald en je jouw CO2-uitstoot flink laat dalen.

Is een warmtepomp de toekomst?

Steeds meer mensen willen duurzamer leven. De overheid stelt zelfs bepaalde verplichte doelen om de samenleving duurzamer te maken. Een warmtepomp is dus echt dé toekomst voor het opwarmen van gebouwen en water. Doordat warmtepompen steeds efficiënter en effectiever worden, en de vraag toeneemt, zullen ze in de loop van de tijd goedkoper worden. Hierdoor kunnen meer mensen overstappen naar een warmtepomp. Hoewel er vandaag de dag nog zeker haken en ogen aan warmtepompen zitten, denk ik dat het niet lang meer duurt voordat steeds meer mensen overstappen naar het duurzame alternatief.

Meer duurzame tips en tricks

Wil je jouw huis verder verduurzamen? Op mijn website vind je meer handige artikelen:

Heb jij interesse in een warmtepomp of heb je er al een? Deel je ervaringen in een reactie!


Reacties

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *