Door de opwarming van de aarde verandert het klimaat. De temperaturen en zeespiegel stijgen wereldwijd. En dat is een probleem voor mens, dier en milieu. Het is van belang om nu actie te ondernemen, zodat ernstige gevolgen worden verkleind. Hoe zit dit precies en wat zijn de oplossingen? Dat lees je in dit artikel.
Wat is klimaatverandering?
Klimaatverandering is de verandering van de gemiddelde weersomstandigheden op aarde. Hieronder vallen veranderingen van de gemiddelde temperatuur, neerslag en andere weersomstandigheden.
Wat houdt klimaatverandering in?
Volgens Milieudefensie verandert het klimaat door de broeikasgassen in de lucht. Warmte wordt vastgehouden, de temperatuur stijgt en de aarde warmt op. En dat is merkbaar, ook in Nederland.
Goed om te weten: het klimaat is niet hetzelfde als het weer. Klimaat gaat over een langere periode, terwijl weer over bijvoorbeeld vandaag gaat.
Klimaatverandering: de oorzaak
De grootste oorzaak van klimaatverandering is de mens. Sinds de industriële revolutie is de uitstoot van broeikasgassen door de mens enorm gestegen. Hierbij moet je denken aan het verbranden van aardolie door auto’s en steenkool voor het opwekken van elektriciteit. Maar ook het houden van een gigantische veestapel zorgt voor meer broeikasgassen. Wanneer het lichaam van een koe voedsel verteert, komt er methaan vrij, een broeikasgas.
Natuurverschijnselen spelen ook mee
Niet alleen de mens heeft invloed op het milieuprobleem. Ook natuurverschijnselen als de activiteit van de zon, vulkaanuitbarstingen en meteorietinslagen zorgen voor klimaatverandering.
Weetje: Broeikasgassen zijn nodig, anders is het op aarde ijskoud. Maar een te veel aan broeikasgassen zorgt voor een té warme aarde.
Hoeveel invloed heeft Nederland op het klimaat?
Nederland heeft relatief gezien een hoge invloed op het klimaat. In 2019 was Nederland verantwoordelijk voor 0,4% van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen. Dat lijkt weinig, maar als je kijkt naar het aandeel van de wereldbevolking (0,22%) is het een relatief hoge uitstoot, aldus Heleen van Soest, wetenschappelijk onderzoeker klimaatbeleid bij het Planbureau voor de Leefomgeving.
Hoe dit komt? Nederland heeft veel industrie, en minder beschikking tot bijvoorbeeld kernenergie (waarbij vrijwel geen CO2 vrijkomt) en waterkrachtcentrales.
Wat zijn de gevolgen van klimaatverandering?
De gevolgen van klimaatverandering zijn groot. Hoewel het klimaat niet op elke plek op aarde even sterk verandert, mens, dier en milieu gaan het allemaal merken. Hieronder vind je een lijst met de belangrijkste gevolgen van klimaatverandering volgens Milieu Centraal en Kennisportaal Klimaatadaptatie:
- Zeespiegelstijging
Doordat onder andere gletsjers en ijskappen smelten, stijgt de zeespiegel. Hierdoor komen er meer overstromingen voor in dichtbevolkte kustgebieden, kleine eilanden en rivierdelta’s. - Voedseltekort
Door extremere weersomstandigheden, zoals droge periodes, liggen mislukte oogsten op de loer. Met voedseltekort en uithongering als gevolg. - Droger klimaat
Een droger klimaat betekent minder drinkwater en water voor gewassen. - Minder biodiversiteit
Dieren- en plantensoorten verdwijnen als het klimaat verandert. Dit heeft effect op onder andere het bestuiven van planten en visserij. - Oceaanverzuring
Oceanen verzuren, waardoor koraalriffen afsterven. Deze riffen zijn belangrijke leefgebieden voor zeedieren en planten. - Verwoestijning
Gebieden worden warmer en droger, waardoor woestijnen vrij spel hebben om zich uit te breiden. Leefgebieden worden onbewoonbaar. - Langere hittegolven
Door klimaatverandering warmt de lucht ook op. Warme lucht die voor lange tijd op 1 plek blijft, veroorzaakt hittegolven. Dit heeft negatieve invloed op je gezondheid: uitdroging, zonnesteken en uitputting.
De gevolgen van klimaatverandering in Nederland
Ook in Nederland gaan we klimaatverandering merken. Sterker nog, dat is nu al bezig. Bijvoorbeeld:
- In het voorjaar en najaar wordt het natter, terwijl het in de zomer droger wordt.
- Door extreme neerslag (in de zomer) is er steeds meer wateroverlast, bijvoorbeeld in de vorm van overstromingen. Dit zorgt voor gevaarlijke situaties en schade aan gebouwen.
- Tijdens droge periodes ontstaat watertekort. Er is minder water om te drinken en te gebruiken voor de landbouw.
- Hitte zorgt voor hittestress in de vorm van uitdroging, zonnesteken, uitputting en minder concentratie.
- Hitte laat asfalt smelten en bruggen zetten uit, zodat ze niet open kunnen.
- Dieren en insecten die van warmer weer houden, kunnen omslaan in plagen. Bijvoorbeeld de eikenprocessierups.
Welk klimaat heeft Nederland in de toekomst?
Welk klimaat Nederland in de toekomst heeft, is niet makkelijk definitief vast te leggen. Toch kan er een verwachting worden gemaakt. Op 9 oktober 2023 heeft het KNMI 4 scenario’s gepubliceerd over het te verwachten klimaat van Nederland in de toekomst. Dit zijn ze:
- Hoge CO2-uitstoot, verdrogend klimaat
- Hoge CO2-uitstoot, vernattend klimaat
- Lage CO2-uitstoot, verdrogend klimaat
- Lage CO2-uitstoot, vernattend klimaat
Bij een hoge CO2-uitstoot krijgen we in de toekomst te maken met:
- een hoge toename van de gemiddelde temperatuur en hitte;
- natte tot heel natte winters;
- extreme tot heel extreme zomerbuien;
- veel tot heel veel droogte;
- een zeer verhoogde zeespiegel.
Bij een lage CO2-uitstoot krijgen we in de toekomst te maken met:
- een beperkte toename van de gemiddelde temperatuur en hitte;
- iets nattere winters;
- een beperkte toename van extreme zomerbuien;
- een beperkte toename van droogte;
- een beperkte verhoogde zeespiegel.
Klimaatverandering: de oplossing
Hoe je het wendt of keert, klimaatverandering is er. Daarom is het belangrijk dat we vandaag nog actie ondernemen. Niet alleen wij als consument, ook overheden moeten ingrijpen. Hoe? Aan de ene kant moeten we de uitstoot van broeikasgassen verminderen en aan de andere kant ons aanpassen aan het veranderende klimaat, ook wel klimaatadaptatie genoemd.
Gelukkig zijn we in Nederland bezig om klimaatverandering tegen te gaan. Op landelijk niveau worden dijken versterkt en wordt er meer ruimte gegeven aan groen. Wil je zelf aan de slag? Hieronder vind je een aantal voorbeelden die je zelf kunt uitvoeren om klimaatverandering tegen te gaan.
1. Hoe verminder je de uitstoot van broeikasgassen?
Er zijn verschillende manieren om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Je kunt bijvoorbeeld zonnepanelen kopen om duurzamere energie op te wekken. Of vaker het openbaar vervoer en de fiets pakken in plaats van de auto. Ook loont het om afval te verminderen en energie te besparen in huis. Of je kunt vaker plantaardig eten en je vliegvakantie vervangen door een treinreis.
2. Wat zijn voorbeelden van klimaatadaptatie?
Bij klimaatadaptatie pas je jouw omgeving aan het klimaat aan. Je kunt als voorbeeld (regen)water slimmer gebruiken door de tegels uit je tuin te wippen en te vervangen door prachtige tuinplanten. En een regenton of emmer plaatsen om regenwater op te vangen. Daarnaast houd je jouw woning koel door op warme, zonnige dagen gordijnen overdag dicht te houden en te kiezen voor een groen dak met planten.
Een conclusie
Door de hoge uitstoot van broeikasgassen en natuurverschijnselen, verandert het klimaat. De aarde warmt op en de gevolgen van klimaatverandering zijn extreem: minder water en voedsel, meer hittegolven, extreme regenbuien en noem maar op. Daarom is het belangrijk om nu actie te ondernemen om klimaatverandering op te lossen waar dat kan. Overheden moeten zich inzetten, maar ook jij kunt jouw steentje bijdragen. In dit artikel heb je daarom een aantal voorbeelden gekregen waarmee je de uitstoot van broeikasgassen verlaagt en klimaatadaptatie toepast.
Welke maatregelen neem jij om de gevolgen van klimaatverandering tegen te gaan?
Liefs,
Lysanne
Geef een reactie